Kiedy można poznać płeć dziecka? Badanie USG

Redakcja merytoryczna: dr Katarzyna Olszak-Wąsik | TFP Macierzyństwo

Artykuł w skrócie:

• Na początku ciąży zarówno u chłopców, jak i dziewczynek rozwijają się podobnie wyglądające struktury narządów.

• Pierwsze prognozy odnośnie płci dziecka lekarz może określić około 12. tygodnia ciąży.

• W praktyce płeć dziecka najczęściej ustala się podczas rutynowego badania USG drugiego trymestru, pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży.

• Należy pamiętać, że USG nie daje 100% pewności – niektóre ułożenia płodu mogą utrudniać lub wręcz uniemożliwiać precyzyjne określenie płci dziecka.

To jedno z najczęściej zadawanych pytań już od pierwszych chwil po teście ciążowym. „Chłopiec czy dziewczynka?” – pytają bliscy, rodzina, czasem i sami przyszli rodzice, nie mogąc doczekać się odpowiedzi. A przecież ta „tajemnica” zapisana jest w naszym DNA już od momentu zapłodnienia. Tylko, że na odpowiedź trzeba trochę poczekać – aż medycyna zajrzy do wnętrza rosnącego ciała i uchwyci to, co jeszcze kilka tygodni wcześniej było jedynie obietnicą.

Co decyduje o płci dziecka?

Płeć dziecka ustalana jest w chwili zapłodnienia i zależy od chromosomu plemnika, który połączy się z komórką jajową. Jeśli jest to chromosom Y – mamy chłopca. Jeśli X – dziewczynkę. Ale choć genetyczna płeć jest znana od samego początku, nie oznacza to, że można ją od razu zobaczyć.

Rozwój narządów płciowych to proces, który wymaga czasu. Zarówno u chłopców, jak i dziewczynek początkowo rozwijają się podobnie wyglądające struktury. Dopiero między 11. a 14. tygodniem ciąży zaczynają się one zmieniać na tyle, że coraz łatwiej „zgadnąć”, kto mieszka w brzuchu.

Kiedy najwcześniej można poznać płeć dziecka?

Kiedy można poznać płeć dziecka? Najwcześniej zazwyczaj około 12. tygodnia ciąży. Jednak trzeba zaznaczyć, że w tym momencie jest to jeszcze prognoza, nie diagnoza. Doświadczony lekarz, dysponujący wysokiej klasy sprzętem, może spróbować określić płeć na podstawie kąta nachylenia guzka płciowego (tzw. „nub theory”), ale ryzyko pomyłki nadal jest spore.

Zatem, czy w 12 tygodniu ciąży widać płeć dziecka? Czasem tak. Ale nawet najlepiej przeprowadzone USG w 12. tygodniu to wciąż tylko przypuszczenie. U niektórych dzieci narządy są już na tyle rozwinięte, że można coś podejrzewać, ale jedno złe ułożenie i nawet najlepszy obraz może wprowadzić w błąd.

A czy w 13., 14. lub 15. tygodniu ciąży widać płeć dziecka?

• 13. tydzień ciąży – to moment, w którym wielu lekarzy podejmuje pierwsze próby określenia płci, ale nadal jest to prognoza.

• 14. tydzień – szansa na trafną ocenę wzrasta, zwłaszcza przy dobrej jakości sprzęcie.

• 15. tydzień – dla wielu rodziców to już długo wyczekiwany czas – na tym etapie płeć dziecka można poznać, ale wszystko zależy od ułożenia malucha i doświadczenia specjalisty.

W którym tygodniu ciąży widać płeć z większą pewnością?

Między 16. a 20. tygodniem ciąży płeć dziecka można już określić z dużo większą pewnością. W praktyce większość lekarzy podaje płeć przy badaniu USG w 18.–20. tygodniu, które jest jednym z obowiązkowych badań prenatalnych. Wtedy narządy płciowe są już dobrze widoczne, o ile dziecko nie postanowi zakryć się pępowiną, nogami lub... po prostu nie odwrócić tyłem.

Jakie USG jest najdokładniejsze?

Najdokładniejsze wyniki uzyskuje się podczas badania USG wykonanego na nowoczesnym aparacie ultrasonograficznym. Tego typu urządzenia oferują wysoką rozdzielczość obrazu, lepszy kontrast tkanek, a także szersze możliwości ustawień, które pozwalają lekarzowi dokładniej ocenić budowę anatomiczną płodu, w tym narządy płciowe. Niektóre aparaty mają również funkcję tzw. zoomu anatomicznego oraz możliwość wyświetlania obrazu w trybie 3D lub 4D, co może zwiększyć trafność obserwacji, choć wciąż nie daje absolutnej pewności.

Rodzaj badania ma również znaczenie. W praktyce płeć dziecka najczęściej ustala się podczas rutynowego badania USG drugiego trymestru (tzw. połówkowego), wykonywanego pomiędzy 18. a 22. tygodniem ciąży. To właśnie w tym okresie większość struktur anatomicznych, w tym zewnętrzne narządy płciowe, jest już wystarczająco rozwinięta, aby je dokładnie ocenić. Wówczas lekarz wykonuje szczegółową ocenę budowy całego ciała płodu – serca, mózgu, nerek, kończyn, a także narządów płciowych.

Jednak nawet najlepszy sprzęt i najbardziej doświadczony lekarz nie zdziałają cudów, jeśli dziecko jest ułożone w niekorzystny sposób – np. zwrócone plecami, z nogami podkulonymi pod siebie albo z pępowiną zakrywającą okolice miednicy. W takich przypadkach lekarz może poprosić przyszłą mamę o spacer, zmianę pozycji, a czasem po prostu zalecić powtórzenie badania za kilka tygodni.

Warto też pamiętać, że ultrasonografia nie daje 100% pewności – choć trafność diagnostyki płci w drugim trymestrze ciąży jest bardzo wysoka (około 95–98%), to wciąż istnieje ryzyko pomyłki. Szczególnie u dziewczynek – gdzie niektóre ułożenia mogą dawać złudzenie obecności narządów męskich.

Do którego miesiąca płeć dziecka może się zmienić?

To pytanie pojawia się często – zrozumiale, jeśli ktoś na wcześniejszym USG usłyszał jedną płeć, a później... niespodzianka. W rzeczywistości płeć genetyczna się nie zmienia, ale jej interpretacja na ekranie USG może się zmienić, zwłaszcza na wczesnym etapie ciąży. Dlatego, dopóki nie ma 100% pewności (najczęściej po 18.–20. tygodniu), warto zostawić sobie margines na zaskoczenie.

Podsumowując

• Kiedy można poznać płeć dziecka? – najwcześniej w 12. tygodniu, ale z ograniczoną pewnością.

• Największa trafność – od 16. tygodnia, najczęściej między 18. a 20.

• W którym miesiącu widać płeć? – zazwyczaj w czwartym lub piątym miesiącu ciąży.

• Kiedy można poznać płeć dziecka na USG 3D? – od ok. 16. tygodnia, o ile dziecko dobrze się ułoży.

Warto pamiętać, że choć ciekawość jest zrozumiała, najważniejsze jest zdrowie dziecka. A płeć – cóż, może i jest tylko jedną z informacji, ale w oczekiwaniu na maleństwo potrafi rozpalić emocje. Chłopiec czy dziewczynka? Czas pokaże. A czasem... pokaże więcej niż raz.

• USG w ciąży