Poprawa jakości nasienia u mężczyzny. O czym warto wiedzieć?

Redakcja merytoryczna: Agata Kozłowska | Seminolog | TFP Fertility Macierzyństwo

Artykuł w skrócie:

• Poprawa parametrów nasienia to nie tylko kwestia ilości plemników.

• Jakość i ilość spermy zależą nie tylko od stanu zdrowia, ale także od stylu życia.

• Warto dbać o odpowiednią dietę oraz formę fizyczną.

• Aby poprawić jakość nasienia konieczne jest odstawienie alkoholu, rzucenie palenia czy ograniczenie kofeiny.

• W celu dokładnej oceny stanu zdrowia, wdrożenia suplementacji lub w przypadku jakichkolwiek wątpliwości – skonsultuj się z lekarzem.

*

Kiedy dwoje ludzi podejmuje decyzję, że to już ten moment – czas na dziecko – zazwyczaj pierwsze co robią, to umawiają się na wizytę u ginekologa. To kobieta bada hormony, wykonuje USG, dba o dietę, suplementuje kwas foliowy. Tymczasem mężczyzna… często tylko kibicuje. A przecież poprawa jakości nasienia to jeden z ważniejszych warunków, by te starania miały realne szanse powodzenia.

I choć brzmi to prosto, z biologicznego punktu widzenia nie jest wcale tak oczywiste. Męska płodność nie zależy wyłącznie od jednej liczby czy jednego badania. To cały złożony system – delikatny, dynamiczny i wrażliwy na wiele codziennych czynników. Dobra wiadomość? Można na niego realnie wpływać.

Co naprawdę mówi o zdrowiu mężczyzny jego nasienie?

Kiedy lekarz zleca badanie nasienia, tzw. seminogram, nie chodzi wyłącznie o policzenie plemników. To dużo bardziej złożona analiza, która pozwala ocenić ogólną kondycję męskiej płodności. Poprawa parametrów nasienia to nie tylko kwestia ilości plemników – choć ta również ma znaczenie. Kluczowe są też jakość i sprawność „zespołu”, który ma jedno zadanie - dotrzeć do komórki jajowej i ją zapłodnić.

W seminogramie analizowane są między innymi trzy główne cechy: liczba plemników, ich morfologia (czyli budowa) oraz – co szczególnie istotne – ruchliwość plemników. To właśnie ona w dużej mierze decyduje o tym, czy naturalne zapłodnienie w ogóle będzie możliwe. Nawet jeśli plemników jest dużo, ale większość z nich porusza się zbyt wolno, chaotycznie lub nie rusza się wcale – ich szansa na osiągnięcie celu jest zmniejszona. Dlatego jako wartość nadrzędną w diagnostyce niepłodności uznaje się całkowitą liczbę plemników w ejakulacie wykazujących dany parametr, nie ich ilość w jednym mililitrze ejakulatu.

Według Światowej Organizacji Zdrowia, prawidłowe nasienie powinno zawierać przynajmniej 30% plemników o tzw. ruchu postępowym – czyli takich, które poruszają się aktywnie w linii prostej do przodu. Właśnie dlatego poprawa jakości nasienia u mężczyzn nie sprowadza się do „więcej”, ale do „bardziej sprawnie i skutecznie”.

Dowiedz się więcej o samym badaniu:

• Jak prawidłowo oddać nasienie do badania?

• Nieprawidłowe wyniki badania nasienia – czy to powód do zmartwienia?

Od czego zależy ilość spermy?

Nie ma jednej przyczyny osłabienia jakości męskiego nasienia. W rzeczywistości „od czego zależy ilość spermy u mężczyzny?” to pytanie, które prowadzi do całej listy odpowiedzi: styl życia, przewlekły stres, przebyte infekcje, przyjmowane leki, a nawet… temperatura. Tak, dobrze czytasz – zbyt ciasne majtki, sauna, regularne trzymanie laptopa na kolanach czy regularne korzystanie z podgrzewanego fotela w aucie mogą wpływać na produkcję plemników. Z tych względów warto dbać o ogólną kondycję organizmu.

Podobnie, to od czego zależy objętość wytrysku, jest nie tylko kwestią liczby plemników, ale również objętości płynu ejakulacyjnego produkowanego przez gruczoły dodatkowe – prostatę, pęcherzyki nasienne i gruczoły Cowpera. Obniżona objętość ejakulatu zależeć może od kilku czynników, dlatego w takich przypadkach niezbędna jest konsultacja z lekarzem. Należy dokładnie przyjrzeć się sytuacji Pacjenta i ustalić, czy m.in. zachowano odpowiednią długość abstynencji seksualnej przed badaniem, czy drogi wyprowadzające nasienie są drożne, czy u Pacjenta stwierdza się zaburzenia hormonalne. W niektórych przypadkach możliwe jest występowanie tzw. ejakulacji wstecznej – nasienie zamiast wydostać się na zewnątrz trafia do pęcherza moczowego. Jeśli istnieją podejrzenia, że taki proces zachodzi w organizmie Pacjenta, pomocne jest wykonanie poejakulacyjnego badania moczu.

Jak poprawić ruchliwość plemników – i kiedy zacząć działać?

Choć świadomość rośnie, wielu mężczyzn nadal nie wie jak poprawić ruchliwość plemników, by realnie zwiększyć szanse na zostanie ojcem. Tymczasem w większości przypadków nie chodzi o żadne skomplikowane terapie, a raczej o powrót do podstaw. Poprawa jakości nasienia u mężczyzn zaczyna się w kuchni, na siłowni i w relacji z samym sobą.

Dieta ma znaczenie – to nie mit. Cynk, selen, witaminy C i E, kwasy omega-3 – to tylko część składników, które realnie wpływają na jakość nasienia. Aby poprawić jakość nasienia konieczne jest odstawienie alkoholu, rzucenie palenia czy ograniczenie kofeiny. Te nawyki mogą być trudne do zmiany, ale warto pamiętać, że poprawa jakości nasienia to proces – nie zmienia się wszystkiego z dnia na dzień, ale każdy krok przybliża do celu.

Co na ruchliwość plemników? Suplementy i styl życia

Nie ma jednej cudownej tabletki na płodność, ale są składniki, które stosowane regularnie i świadomie potrafią zdziałać wiele. Wśród najbardziej znanych wymienia się:

• kwas foliowy,

• L-karnitynę,

• L-argininę,

• koenzym Q10.

To one wspierają produkcję energii w plemnikach i wspierają ich regenerację. Zanim jednak pobiegniesz do apteki, pamiętaj, kwestię tego, jakie suplementy na ruchliwość plemników będą dla Ciebie najlepsze powinno się omówić z lekarzem. Suplementacja powinna być zawsze indywidualna i poprzedzona badaniami. Nie zapominajmy też o prostych działaniach: więcej snu, mniej stresu, regularny ruch i… luźniejsza bielizna. Banalne? Może. Ale skuteczne.

Co oznacza mała ruchliwość plemników – i jak się nie zniechęcać?

Kiedy w wynikach seminogramu pojawia się informacja, że ruchliwość plemników jest obniżona, łatwo się zniechęcić. Ale co oznacza niska ruchliwość plemników? Czasem to tylko sygnał ostrzegawczy – organizm mówi: „Hej, coś tu nie gra, zadbaj o siebie!”. W innych przypadkach może to być objaw poważniejszych zaburzeń, wymagających leczenia farmakologicznego lub nawet zabiegu. Niezależnie od przyczyny, ważne jest jedno: nie czekać. Konsultacja z andrologiem, diagnostyka, a potem wdrożenie działań – to najlepszy możliwy scenariusz.

Jak zwiększyć ilość i ruchliwość plemników? Plan na przyszłość

Jeśli pytasz siebie jak zwiększyć ilość i ruchliwość plemników, pomyśl o tym jak o planie treningowym. Działa tylko wtedy, gdy jest konsekwentnie realizowany. Zdrowa dieta, suplementacja, aktywność fizyczna i ograniczenie stresu – to nie chwilowy trend, a długofalowy plan poprawy zdrowia. Poprawa jakości nasienia to nie tylko lepsze wyniki na papierze – to inwestycja w przyszłość. To powrót do równowagi, lepsze samopoczucie, większa kontrola nad własnym ciałem. A jeśli się uda – radość, jakiej nic innego nie daje – wyczekane rodzicielstwo.

Dlatego – jeśli myślisz o ojcostwie lub jesteście w trakcie starań – nie czekaj. Porozmawiaj z lekarzem. Zrób badania. Zmień nawyki. Każde działanie podjęte dziś, to większa szansa jutro.